یکی از آیاتی که در مورد امام زمان است این آیه است:
و نريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين، و نمكن لهم فى الارض» سوره قصص آيه 5.
و ما بر آن هستيم كه بر مستضعفان روى زمين نعمت دهيم و آنان را پيشوايان سازيم و وارثان گردانيم.
اين آيه اگر چه به مناسبت داستان فرعون و موسى و بنى اسرائيل نازل شده است، اما مدلول آن عام بوده و بيانگر سنتى است كه خداوند در ميان مردمان جارى ساخته است.
به عبارت ديگر اين آيه بيان مى كند كه خداوند بزودى دستان مستضعفان را مى گيرد تا آنها را بر مستكبران غالب سازد و آنها را وارث شهر و سرزمين مستكبران نمايد.
در حديثى كه «مفضل بن عمر» روايت كرده چنين آمده است:
«سمعت اباعبدالله، عليه السلام، يقول: ان رسول الله، صلى الله عليه وآله، نظر الى على و الحسن و الحسين، عليهم السلام، فبكى و قال: انتم المستضعفون بعدى.
قال المفضل: قلت: مامعنى ذلك؟ قال: معناه انكم الائمة بعدى، ان الله عزوجل يقول: «و نريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين» قال، عليه السلام: فهذه الآية جارية فينا الى يوم القيامة.»
از اباعبدالله (امام صادق)، عليه السلام، شنيدم كه فرمود: پيامبر اسلام، صلى الله عليه وآله، نگاهى به على، حسن و حسين، عليهم السلام، انداخت و در حالى كه گريه مى كرد فرمود: شما مستضعفان پس از من هستيد.
مفضل مى گويد: پرسيدم معناى اين سخن چيست؟ و امام [در جواب] فرمود: معناى اين سخن اين است كه شما امامان بعد از من خواهيد بود. خداوند، عزوجل، مى فرمايد: «و ما بر آن هستيم كه بر مستضعفان روى زمين نعمت دهيم و آنان را پيشوايان سازيم و وارثان گردانيم.»
در نهج البلاغه نيز چنين آمده است:
عطف الضروس على ولدها. و تلا عقيب ذلك: و نريد ان نمن على الذين استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين.»
دنيا بر ما [آل محمد] بازگردد و مهربانى نمايد مانند بازگشت شتر بدخو و گازگير به بچه خويش و در پى آن خواند: مى خواهيم بر آنانكه در زمين ناتوان شمرده شده اند منت نهاده [توانا و بزرگوارشان گردانيم] آنها را پيشوايان و ارث برندگان [زمامداران دين و دنيا] قرار دهيم.
«ابن ابى الحديد» (خودش سنی است)در شرح اين كلام اميرمؤمنان، عليه السلام، مى گويد:
«اماميه گمان مى كنند اين كلام خداوند وعده اى است از سوى او نسبت به امام غايبى كه در آخرالزمان مالك زمين مى شود. اما اصحاب ما [اهل سنت] مىگويند: اين كلام وعده اى است نسبت به امامى كه مالك زمين مى شود و بر همه سرزمينها چيره مىشود. اما لازم نيست كه اين امام در حال حاضر موجود باشد، بلكه براى درستى اين كلام تنها همين كه او در آخرالزمان به دنيا بيايد كفايت مىكند.»
اما بايد گفت: در اينكه آيه مزبور وعده به ظهور امامى است كه پيش از برپايى قيامت مالك زمين شده و بر همه سرزمينها چيره مى شود، اتفاق نظر وجود دارد و تنها اختلاف در اين است كه آيا اين امام در حال حاضر وجود دارد يا اينكه خير، او به موقع خود متولد مى شود؟ اما به هر حال در اين موضوع ترديدى نيست كه اين امام از فرزندان على، عليه السلام، خواهد بود.
کدام امام زمان؟